Nowe obowiązki podatników i płatników podatku CIT

Na pierwszy plan wysuwa się pojawienie się definicji spółki nieruchomościowej. Zgodnie z obszerną definicją art. 4a pkt 35 ustawy o CIT, spółką nieruchomościową jest podmiot inny niż osoba fizyczna, obowiązany do sporządzania bilansu na podstawie przepisów o rachunkowości, w którym:

a) na pierwszy dzień roku podatkowego, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - na pierwszy dzień roku obrotowego, co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego - w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność,

b) na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - na ostatni dzień roku poprzedzającego rok obrotowy, co najmniej 50% wartości bilansowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości i wartość bilansowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy oraz w roku poprzedzającym odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy przychody podatkowe, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - przychody ujęte w wyniku finansowym netto, z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze lub z przeniesienia własności, których przedmiotem są nieruchomości lub prawa do nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 4, oraz z tytułu udziałów w innych spółkach nieruchomościowych, stanowiły co najmniej 60% ogółu odpowiednio przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku finansowym netto - w przypadku podmiotów innych niż określone w lit. a.

W powyższej obszernej definicji spółki nieruchomościowej należy zwrócić uwagę na następujące problemy:

a) spółka nieruchomościowa nie jest równoznaczna z posiadaniem statusu podatnika CIT. Definicja pozwala na uznanie za spółkę nieruchomościową nawet spółkę cywilną,

b) w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność wymóg posiadania 50% nieruchomości lub praw do nich odnosi się do rynkowej wartości aktywów,

c) w przypadku podmiotów już istniejących na dzień 1 stycznia 2021 roku za spółkę nieruchomościową uznaje się podmiot, w którym nieruchomości stanowią 50% wartości bilansowej aktywów,

d) w przypadku podmiotów już istniejących na dzień 1 stycznia 2021 roku warunkiem jest także wykazanie w poprzednim roku podatkowym lub obrotowym przychody podatkowe lub przychody ujęte w wyniku finansowym netto z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych podobnych umów lub przeniesienia własności praw do nieruchomości oraz udziału w innych spółkach nieruchomościowych stanowiły co najmniej 60% ogółu przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku finansowym netto; wymogu tego nie przewidziano dla podmiotów rozpoczynających działalność.

Pozytywną zmianą jest podwyższenie do kwoty 2 milionów euro granicy przychodów uprawniających do opłacania podatku CIT w niższej stawce wynoszącej 9%. Kwota ta zastąpiła dotychczasową wynoszącą 1.200.000 euro. Kwota ta musi jednak być określana z uwzględnieniem podatku od towarów i usług.

Zmiany dotykają także podatek u źródła. Związane są one z wprowadzeniem do ustawy spółki nieruchomościowej. Zgodnie z art. 26aa ustawy o CIT, spółka nieruchomościowa, w której udziały (akcje, ogół praw i obowiązków lub prawa o podobnym charakterze) są zbywane musi jako płatnik wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19% od dochodu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód, jeżeli:

1. zbywającym jest podmiot niebędący polskim rezydentem podatkowym, i

2. przedmiotem transakcji są prawa dające co najmniej 5% głosów lub udziału w zysku spółki nieruchomościowej.

Podatnik (zbywca) jest obowiązany przed terminem płatności podatku przekazać płatnikowi kwotę zaliczki na podatek. Należy pamiętać, że spółki nieruchomościowe dotyczą tych podmiotów, w których warunek dotyczący nieruchomości spełniony jest wobec majątku położonego na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Posiadanie statusu spółki nieruchomościowej nie jest jednak związane z posiadaniem siedziby na terenie Polski. Wystarczające jest tu spełnienie warunku posiadania określonych aktywów nieruchomych na ternie Polski. Dla tych spółek nieruchomościowych, które nie są polskimi rezydentami podatkowymi art. 26c ustawy o CIT przewiduje obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Przedstawiciela ustanawia się w drodze pisemnej umowy poprzez wyznaczenie podmiotu, który musi spełniać warunek niekaralności za przestępstwa skarbowe, warunek niezalegania w należnościach publicznoprawnych oraz posiadać uprawnienia do wykonywania doradztwa podatkowego lub usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tak ustanowiony przedstawiciel odpowiada solidarnie za zobowiązania podatkowe spółki nieruchomościowej, które ma obowiązek za nią rozliczać. Zaniechanie ustanowienia przedstawiciela podlega karze pieniężnej do kwoty milion złotych. Obowiązku ustanowienia przedstawiciela nie stosuje się do spółek nieruchomościowych będących rezydentami podatkowymi państwa należącego do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Na tym jednak nie kończą się obowiązki spółki nieruchomościowej. Spółki te, a także podatnicy posiadający w nich bezpośrednio lub pośrednio udziały wynoszące co najmniej 5% muszą przekazywać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej do końca 3 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (lub obrotowego dla spółek niebędących podatnikami) szczegółowe informacje o:

1. podmiotach posiadających w niej bezpośrednio lub pośrednio udziały – w przypadku spółek nieruchomościowych,

2. liczbie posiadanych bezpośrednio lub pośrednio udziałów – w przypadku wspólników spółek nieruchomościowych.

Spółki nieruchomościowe pojawiły się także w art. 27b ustawy o CIT. Przepis ten przewiduje publikowanie przez Ministra Finansów indywidualnych danych podatkowych największych podatników. Obok podatkowych grup kapitałowych oraz innych podatników, u których przychody przekroczyły 50.000.000 euro z dniem 1 stycznia 2021 roku pojawiły się także spółki nieruchomościowe.

Nowością jest także przewidziany w art. 27c ustawy o CIT obowiązek podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej. Dotyczy on podatników wymienionych w art. 27b ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o CIT, a zatem podatkowych grup kapitałowych i podatników o przychodach przekraczających 50.000.000 euro. Obowiązek nie objął zatem spółek nieruchomościowych. Publikacji podlegają informacje o:

1. stosowanych przez podatnika:

a) procedurach zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych,
b) dobrowolnych formach współpracy z Krajową Administracją Skarbową,

2. realizacji obowiązków wynikających z przepisów o schematach podatkowych,

3. transakcjach z podmiotami powiązanymi,

4. złożonych wnioskach o interpretacje podatkowe, informacje stawkowe oraz informacje akcyzowe,

5. rozliczeniach dokonywanych w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.

Powyższe informacje podatnik zamieszcza na swojej stronie internetowej do końca 12 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. W tym samym terminie należy przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego informacje o adresie tej strony internetowej, pod rygorem nałożenia kary pieniężnej do kwoty 250.000 złotych.

opracował: Adam Rajewski
adwokat, doradca podatkowy (numer wpisu 13619)