Oficjalny rejestr płatników i wykaz ich rachunków ma być kolejnym narzędziem uszczelniającym system podatkowy. W treści ustawy znajdujemy nie tylko regulacje dotyczące podatku VAT. Zmiany obejmą również podatków dochodowych PIT i CIT, a dokładniej - warunków uznania kosztów.
Wchodząca w życie 1 września 2019 roku nowelizacja ustaw podatkowych tworzy nowy rejestr podatników VAT, obejmujący ich rachunki rozliczeniowe.
Rejestr podatników VAT
Prowadzony przez Szefa KAS rejestr podatników zawierać będzie:
1) Wykaz podmiotów, w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
2) Wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona, obejmujący
a) status podmiotu:
i) w odniesieniu do którego nie dokonano rejestracji albo który wykreślono z rejestru jako podatnika VAT,
ii) zarejestrowanego jako „podatnik VAT czynny” albo „podatnik VAT zwolniony”, w tym podmiotu, którego rejestracja została przywrócona,
b) adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres miejsca zamieszkania, w przypadku nieposiadania stałego miejsca prowadzenia działalności ‒ w odniesieniu do osoby fizycznej,
c) podstawę prawną odpowiednio odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
d) numery rachunków rozliczeniowych, wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym.
Wykaz będzie udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie ministra właściwego do spraw finansów publicznych w sposób umożliwiający sprawdzenie, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Dane tego podmiotu są udostępniane według stanu na wybrany dzień. Wobec danych ujętych w wykazie uchyla się tajemnicę skarbową (art. 96b ustawy o VAT)
Zmiany w PIT i CIT
Z opisaną wyżej zmianą ustawy o podatku od towarów i usług wiążą się zmiany w ustawach o podatkach dochodowych.
Przypomnijmy, że obecnie z kosztów uzyskania przychodów wyłączone są wydatki gotówkowe na kwotę przekraczającą 15.000,00 złotych. Po zmianie zasada ta zostanie utrzymana, a nadto z kosztów wyłączone będą wydatki opłacone na rachunek bankowy inny niż ujawniony w wykazie prowadzonym przez Szefa KAS. Od tej ostatniej reguły dopuszczony będzie wyjątek w postaci zaliczenia do kosztów wydatku opłaconego na rachunek inny niż ogłoszony w wykazie, jeżeli podatnik ponoszący wydatek zawiadomi o tym fakcie w terminie 3 dni od dnia przelewu urząd skarbowy właściwy dla wystawcy faktury (art. 22p PIT, art. 15d CIT).
Nową regułą w podatkach dochodowych jest uregulowanie sytuacji pośrednika. Podmiot pobierający zapłatę od nabywcy celem przekazania jej dostawcy będzie obowiązany dokonać zapłaty tej kwoty na rachunek ujawniony w wykazie, pod rygorem zaliczenia tej kwoty do własnych przychodów. Od tej zasady również przewidziano wyjątek w postaci zawiadomienia w terminie 3 dni urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury (art. 14 ust. 2h-2i PIT, art. 12 ust. 4i-4j CIT). Regulacja dotyczyć będzie kwot przekraczających wartość 15.000,00 złotych.
Odpowiedzialność solidarna
Z nowymi przepisami o rejestrze podatników związany będzie nowy rodzaj odpowiedzialności solidarnej przewidziany w ordynacji podatkowej. Podatnik VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług, odpowiadać będzie solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą będącym podatnikiem VAT, za jego zaległości podatkowe w części podatku VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie. Innymi słowy w razie dokonania płatności na rachunek bankowy inny niż ujawniony w wykazie, dokonujący płatności odpowiada solidarnie z wystawcą faktury za jego zaległości podatkowe. Identycznej odpowiedzialności podlegać będzie pośrednik przyjmujący zapłatę od nabywcy i przekazujący ją do dostawcy lub usługodawcy na rachunek inny niż w wykazie (art. 117ba ordynacji podatkowej). Odpowiedzialność solidarna będzie wyłączona, jeżeli dokonujący płatności zawiadomił o tym fakcie w terminie 3 dni urząd skarbowy właściwy dla wystawcy faktury. Nadto przepisów o odpowiedzialności solidarnej nie stosuje się w razie zapłaty za pomocą mechanizmu podzielonej płatności (art. 117bb ordynacji podatkowej).
Przepisy przejściowe
Ustawa wchodzi w życie 1 września 2019 roku, przy czym:
• przepisy o wyłączeniu z kosztów przelewów dokonywanych na rachunek inny niż ujawniony w wykazie,
• o odpowiedzialności solidarnej,
- wchodzą w życie 1 stycznia 2020 roku.
(opracował: Adam Rajewski)